İşletme faaliyetlerinin icrasında kullanılan ve faydası birden çok yıl süren kıymetler işletme duran varlıklarını oluşturur. Bunlar araziler, binalar, tesisler, makine ve cihazlar, taşıtlar, demirbaşlar vs. olabilirler ve sabit kıymetler olarak adlandırılırlar.
Sabit Kıymet ve Amortisman Kartları ile işlem yaparken uygun olan kullanım şekli, hangi tür ürün/malzeme için işlem yapılacaksa, önce ilgili malzeme için Sabit Kıymet kartı oluşturulur. Çünkü Sabit Kıymet bir tane olabilirken aynı Sabit Kıymet için farklı zaman ya da özelliklerde satın alınmak kaydıyla birden fazla amortisman kartı oluşturulması mümkündür ve bunların her birisi için hesaplama yöntemleri de farklı olabilir. Daha sonra ilgili Sabit Kıymet için Amortisman Kartları açılır. Amortisman ayırma işlemleri, Ömür Artırıcı Gider, Fonksiyon Artırıcı Gider ekleme işlemleri Amortisman Kartları üzerinden yapılır.
Orkestra üzerinde sabit kıymetlerinizi takip edebildiğiniz modüle; Öğe Ağacı ⇒ Ürün Yönetimi ⇒ Sabit Kıymet Tanımları ⇒ Sabit Kıymetleri seçerek ulaşabilirsiniz.
Sabit Kıymetler ekranındayken “Yeni” diyerek bir sabit kıymet kartı oluşturduğunuzda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir.
GENEL SEKMESİ
Kod: Sabit Kıymet kartı için benzersiz bir değer girmek için kullanılır. Doldurulması zorunludur.
Açıklama: Sabit Kıymet Kartı için açıklama girmek isterseniz bu alanı kullanabilirsiniz. Zorunlu değildir.
Ürün: Sabit Kıymete ayıracağınız malzeme, Ürün/Hizmet Kartlarında tanımladığınız bir ürün ise ürün seçimini buradan yapabilirsiniz. Eğer Sabit Kıymetlerinizi oluştururken her bir Sabit Kıymet için farklı muhasebe hesaplarında takip etmek istiyorsanız, ürün hizmet kartlarının kodlarını muhasebe hesabı şeklinde oluşturmanız ve "Ürün Hizmet Muhasebe Bağlantılarında" çözümleme kuralı için "Alt Hesap Ürün Kodu Segment 1" seçmeniz gerekir. Detaylı bilgi için tıklayın.
Dilerseniz sadece Sabit Kıymet grubu bölümünde araçlar, binalar vb. gibi tanımlamalar yaparak Amortismanlarınızı gruplar halinde takip edebilirsiniz.
Amortisman Sınıfı: Devlet Sabit Kıymetler için sınıflarına göre bir Faydalı Ömür ve Amortisman Oranı belirlemiştir. Sabit Kıymetinizin Faydalı Ömrünü ve hangi sınıfa dahil olduğunu buradan seçebilirsiniz. Seçilmesi zorunlu değildir. Seçildiği takdirde Faydalı Ömür ve Amortisman Oranı seçmiş olduğunuz kıymete göre güncellenecektir.
Amortisman Sınıfı bölümüne geldiğimizde eğer bu liste boş ise, [ Amortisman Sınıfı ]nın sağ üst kısmındaki dişliye tıklayarak ve sunucudan yükle diyebilirsiniz. Buradaki listede bulunan veriler Gelir İdaresi Başkanlığından alınarak sisteme entegre edilmektedir. Listeyi oluşturduktan sonra kıymetimize uygun olan seçeneği seçebilirsiniz.
Sabit Kıymet Grubu: Sabit Kıymetlerinizi gruplamak için kullanılır. Çok sayıda ya da farklı gruplama sınıflarında Sabit Kıymetleriniz varsa buradan Grup seçebilirsiniz.
Amortisman Grubu: Sabit Kıymetler için bir Amortisman bazında gruplama yapmak için kullanılır. Seçildiği durumda, Amortisman Kartlarında varsayılan olarak gelecektir.
Resmi Tablo: Firmalar bir sabit kıymet için birisi gerçek diğeri de alternatif olmak üzere iki farklı amortisman hesabı tutmak isteyebilirler. Hesaplamaları da buna göre olacaktır. Burada seçilen değerler ön değer olup Sabit Kıymet kartı üzerinde sadece bilgi amaçlıdır. Değerler Amortisman Kartı oluşturulurken varsayılan olarak getirilecektir. Daha sonra üzerinde değişiklik yapılabilir.
Faydalı Ömür: Sabit Kıymetin Faydalı Ömrünü gösterir. Bu süre içerisinde Sabit Kıymet kendini amorti edecektir. Devletin belirlemiş olduğu Faydalı Ömürler, Sabit Kıymet Kartında Amortisman Sınıfını seçtiğinizde otomatik olarak gelmektedir.
Amortisman Oranı: Faydalı Ömre göre her yıl ayrılması gereken oranı gösterir. Hesaplama Yöntemine göre nasıl belirlendiği sonraki maddede anlatılacaktır.
Hesaplama Yöntemi: Şu an yürürlükte olan 3 temel hesaplama metodu mevcuttur. Bunların dışında hesaplama yöntemleri de vardır ama çok kullanılmamaktadırlar.
Normal: Faydalı Ömür ve Amortisman Oranının çarpımı her zaman %100 olmak zorundadır. Her yıl eşit miktarda amortisman ayrılır. Yıllık ayrılacak amortisman oranı “1 / Faydalı Ömür” olarak hesaplanabilir. Örneğin 5 yıl faydalı ömrü olan bir malzeme için her yıl satın alınma bedelinin %20’si oranında amortisman ayrılır. Faydalı ömür 4 yıl ise bu oran %25, 10 yıl ise %10 olur.
Hızlandırılmış: Bu hesaplama metodunda belirli bir Amortisman Oranı seçilir. İlk yıl bu oranda amortisman ayrılır. Sonraki yıllarda ise kalan miktar üzerinden Amortisman Oranı miktarında bir ayırma işlemi olur. Doğal olarak her yıl azalan bir şekilde ayırma işlemi olur. En son yıl ise kalan miktarın tamamı ayrılır. Bu yöntemin diğer adı da Azalan Bakiyeler Yöntemi'dir.
Yıl Toplamları: Demirbaşın ilk hizmet yılları nispeten yüksek bir amortisman masrafı ile borçlandırılmak istenildiğinde bu yöntem kullanılabilir. Bu hesaplama yöntemi de Hızlandırılmışa benzer farkı ise doğrusal bir şekilde azalmasıdır. Amortismana tabi değer, toplam Faydalı Ömür boyunca düzenli azalan bir şekilde yıllara dağıtılır. Örneğin 3 yıl Faydalı Ömrü olan bir Sabit Kıymet için ilk yıl 3/6, ikinci yıl 2/6, üçüncü yıl 1/6 oranında amortisman ayrılır. Burada payda Faydalı Ömrün yıllara dağılımının toplamıdır (3+2+1=6).
Faydalı ömrü 5 yıl olan bir Sabit Kıymet için payda”5+4+3+2+1=15” olacaktır. Yıllara göre amortisman oranları ise her yıl için sırayla 5/15, 4/15, 3/15, 2/15, 1/15 olacaktır.
Kıst Amortisman: Kıst amortisman sadece binek araçlar için seçilir. Normalde bir sabit kıymet yılın son ayında bile satın alınsa o yıl için tam amortisman ayrılır. Eğer bir Sabit kıymet için Kıst Amortisman seçeneği “Evet” seçildiyse, ilk yıl için satın alındığı ay itibariyle kullanıldığı ay kadar amortisman ayrılır. Diğer yıllar yine işlemler aynı oranlarda kaldığı yerden devam eder. En son yıl ilk yıldan eksik kalan miktar da eklenerek yazılır.
Hesaplama Dönemi: Hesaplama Dönemini “Aylık”, “Üç Aylık” ya da “Yıllık” olarak seçebilirsiniz bu durumda hesaplamalar da seçtiğiniz dönemlere göre yapılacaktır. Örneğin: “Yıllık” seçilen bir Amortisman Kartı için aralık ayı dışındaki aylar için hesaplama yapmak istediğinizde hesaplama yapılamayacaktır.
Yeniden Değerleme: Enflasyon, kur değişimi ya da başka nedenlerden dolayı Sabit Kıymet için Yeniden Değerleme yapılacağı zamanlarda bu seçeneği kullanabilirsiniz. Şu an mevcuttaki mevzuatta yeniden değerleme yapılmamaktadır.
Alternatif Tablo: Amortisman Hesaplanırken Resmi Tablonun yanında, ayrıca Resmi olmayan ikinci bir hesaplama metodu kullanmak istediğinizde bu seçeneği kullanabilirsiniz. Doldurulması zorunlu değildir. Bilgi amaçlıdır. hiçbir şekilde Ön Muhasebe ya da Genel Muhasebeye etkisi yoktur. Resmi tabloda Kıst Amortisman hesabı yapılırken alternatif tabloda aynı araç için hesaplama yöntemleri farklı olan normal amortisman uygulanabilir. Mukayese amaçlı için kullanılabilir.
AMORTİSMAN KARTLARI SEKMESİ:
Bu sekme "Yeni Kayıt" dediğinizde açılmayacaktır, bilgileri girip kaydet dediğinizde bu sekme açılacaktır. Buradan ilgili Sabit Kıymet Kartı için Amortisman Kartları oluşturulabilir ve mevcut kartlar üzerinde işlem yapabilirsiniz. Amortisman Kartları ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.
EKLENTİLER SEKMESİ: Bu sekme de "Yeni Kayıt" dediğinizde açılmayacaktır bilgileri girip kaydet dediğinizde bu sekme açılacaktır.
Malzeme Hareketleri: Eklentiler içerisindeki bu seçenek ile, ilgili Sabit Kıymet Kartı ile ilgili bir malzeme hareketi olduğunda malzeme hareketleri bu ekrandan görüntülenebilir.
Sabit Kıymet kartını yukarıdaki bilgilere göre doldurduktan sonra kartı kaydedip kapatabilirsiniz. Sabit Kıymet Kartınız artık kullanıma hazırdır. Gerekli hesaplama ve ayırma işlemleri ise Amortisman Kartları sayfasında anlatılacaktır.
English
Français
Deutsch
Italiano
